Operat wodnoprawny to jeden z podstawowych dokumentów, dzięki którym możliwe jest uzyskanie odpowiedniego pozwolenia w różnym zakresie. Operat jest uzasadnieniem potrzeb inwestora, który stanie się w przyszłości użytkownikiem wód. Jest on zobowiązany do złożenia stosownego wniosku o uzyskanie danego pozwolenia, aby mieć możliwość korzystania z wód w różnych zakresach. Podczas podejmowania decyzji związanej z wydaniem pozwolenia odnoszącego się do korzystania z wód właściwy urząd poddaje analizie szereg zróżnicowanych dokumentów. Wśród nich można przede wszystkim wymienić operat wodnoprawny, w którym powinny być zawarte najważniejsze informacje związane z aktualnie istniejącą sytuacją wodnoprawną. Inwestor powinien przygotować operat z należytą starannością, aby był rzetelną podstawą do podjęcia decyzji związanej z wydaniem uprawnień. Dlatego bardzo dobrym rozwiązaniem będzie stworzenie tego dokumentu przez specjalistów, którzy mają odpowiednią wiedzę oraz doświadczenie związane ze sporządzaniem operatów w prawidłowy sposób.
W operacie znajdują się między innymi dane związane z analizą prawną, techniczną oraz środowiskową danego stanu rzeczy. Oprócz tego w dokumentacji zapisane są również informacje związane z różnymi aspektami prawnymi, środowiskowymi oraz technicznymi, które są niezbędne do podjęcia decyzji związanej z wydaniem pozwolenia wodnoprawnego. Dodatkowo operat powinien być również zgodny z inną dokumentacją, która jest związana z daną sprawą. Wśród niezbędnych materiałów można przede wszystkim wymienić istniejące projekty budowlane, ale także wszelkie ustawy oraz rozporządzenia, które są w bezpośredni sposób związane z tworzoną dokumentacją. W operacie muszą się znaleźć wszystkie niezbędne informacje dotyczące danego projektu, wśród których w szczególności wyróżnia się stosowne obliczenia, a także wszystkie potrzebne załączniki graficzne.
Operat wodnoprawny to dokument, który jest wydawany przez organy administracyjne. Ma bardzo szerokie możliwości zastosowania i jest niezbędny w przypadku planowania korzystania z wód. Przede wszystkim operat umożliwia podjęcie starań o wydanie pozwolenia związanego z korzystaniem z wód, co jest możliwe na jego mocy. Szeroko pojęte użytkowanie wód oznacza zarówno pobór wód powierzchniowych i podziemnych, jak i odprowadzanie ścieków. Dodatkowo stosowne pozwolenie umożliwia tworzenie urządzeń wodnych o różnym zakresie. Wśród nich można na przykład wymienić studnie głębinowe, pompy, stawy oraz inne elementy małej architektury, które są w bezpośredni sposób związane z wodą. Operat wodnoprawny odnosi się również do innych działań, które mogą mieć wpływ na gospodarkę wodną oraz ściekową, a także zmianę stanu jakościowego wód, zarówno powierzchniowych, jak i podziemnych. Dlatego uzyskanie odpowiedniego pozwolenia jest niezwykle istotne w wielu przypadkach i staje się ono dokumentem obowiązkowym.